Daanson (61)

16-2-2014 21:30:00

"Zogauw je een kunstwerk duidt geef je er toch al betekenis aan?" Precies, het publiek geeft er betekenis aan. Kunst is communiceren. Zodra een kunstenaar iets toont, zal het publiek er een betekenis aan geven. Wat hij/zij ermee bedoeld uitleggen via taal hoort niet de bedoeling te zijn lijkt me. Het werk hoort op zich zelf te kunnen staan, en als het gewoon een plaatje is, is het gewoon een plaatje. (Zeb, 3-6-'12)

"Zodra een kunstenaar iets toont, zal het publiek er een betekenis aan geven. Wat hij/zij ermee bedoeld uitleggen via taal hoort niet de bedoeling te zijn lijkt me." Wie bepaald dat dat niet de bedoeling is? Sommige kunstwerken willen JUIST een discussie losmaken of juist dat mensen er een verhaal achter bedenken, of het proberen uit te leggen. Ik vind het knap dat jij weet hoe elke kunstenaar denkt en zijn eigen werk ziet. (… Dat jij surrealisme haat en in dit plaatje niets ziet, betekend niet dat er niets in te zien valt.
(David, 3-6-'12)

Magic-illustraties zijn, zoals ik al gezegd heb, wel kunst. Sommige zijn beter dan andere. Er is dus onderscheid tussen hoge en lage kunst. (Zeb, 26-6-'12)

Ook wel grappig dat die 'wikipedia kennis' over kunst vooral door sociaal wetenschappers wordt gemaakt. Deze zogenaamde experts hebben zelf nog nooit een kwast, laat staan een wacom, aangeraakt. Best knap dat zij kunnen bepalen wat wel en niet kunst is, terwijl ze zelf waarschijnlijk niet eens verder komen dan een stick-figure. (TragicSlip 12-4-'13)

Allereerst: een schitterende discussie, afgezien van de nodige spel- en stijlfouten natuurlijk. Dit is slechts een selectie uit het rijke debat aangaande de artwork van de kaart Stasis. Kunst is (gelukkig) iets waarover vrijwel iedereen een mening heeft. Dat deze mening gepaard gaat met allerlei vooroordelen, aannamen en paradoxen, maakt het alleen maar interessanter. Wat opvalt is dat het kaartcommentaar een mengeling is van meningen, stellingen en feiten – zo ook de citaten hierboven. Een cynicus zou hieruit opmaken dat kunstanalyse blijkbaar iets is dat iedereen wil kunnen, maar door niemand als wetenschap wordt beschouwd.

Ik vermoed dat geen van bovenstaande heren of dames ook daadwerkelijk een ‘sociaal wetenschapper' is. Toch stellen ze vragen die onder kunsthistorici en cultuurwetenschappers ook gesteld worden: "Zogauw je een kunstwerk duidt geef je er toch al betekenis aan?" Waar ligt de betekenis van een werk, ontstaat die pas als iemand ernaar kijkt? En hoe wordt deze betekenis dan overgedragen? Vragen waarop de semiotiek al een eeuw lang antwoord probeert te geven. TragicSlip noemt dit ‘wikipediakennis' en beweert enerzijds dat kunsthistorici en cultuurwetenschappers bepalen wat kunst is, en anderzijds dat alleen kunstenaars dat kunnen. Het eerste is in elk geval niet waar; de vraag wat kunst is wordt in wetenschappelijke context alleen in brede en filosofische zin gesteld. Galeriehouders en kunstverzamelaars zijn de enigen die ‘bepalen'. Of het tweede waar is, geen idee.

Maar het begon allemaal bij Stasis. De discussie begon toen ene Wollem op 31-7-'11 zich afvroeg "waarom die wolf dan op een weegschaal?". Inderdaad, wat is afgebeeld op Stasis en waarom laaide de discussie zo hoog op dat mensen elkaar begonnen te betichten van oppervlakkig gedrag en het gebruik van wikipediakennis? De Nedermagicers zagen een kangoeroe op een wip, een wolf, een clown, een Egyptische godheid, een weegschaal en een kunstenaar. Zelfs de stijlomschrijving ‘surrealistisch' viel, wat ik toch een ietwat onvoorzichtige uitspraak vind. Waarom niet symbolistisch of expressionistisch of, een hoogtepunt in vaagheid, let op, daar komt ‘ie: ‘postmodernistisch'?

Het is niet mijn bedoeling om jullie hier te gaan vertellen of Stasis kunst is en waarom wel of niet (ik hoor een paar mensen nu denken: "thank god"). Wat me vooral boeit is dat Fay Jones' artwork door zó veel mensen (google maar eens) verschillend wordt geïnterpreteerd. Ik denk dat artwork op magickaarten eerst en vooral in relatie tot het spel moet worden beschouwd, maar dat wil niet zeggen dat andere interpretaties per definitie onjuist zijn. De symboliek met betrekking tot het niet kunnen untappen zal niemand ontgaan, maar hoever gaat deze eigenlijk, en waar beginnen de andere interpretaties? De maan kan, bijvoorbeeld, gezien worden als symbool voor het verstrijken van tijd (de tijd die voorbij gaat als je niet kunt untappen terwijl de tegenstander steeds meer levens van je afsnoept). Het palet zou symbool kunnen staan voor de battlefield, maar misschien is het inderdaad toevallig geschilderd, zoals wel eens is beweerd (geloofwaardig? Mwa.).

Naast deze interpretaties zou de art geïnterpreteerd kunnen worden als een artistiek programma. De wolf zou inderdaad een Egyptische god kunnen zijn en als zodanig het begin van de westerse kunst kunnen markeren (wat vaak wordt gezegd over Egyptische kunst, en bovendien poogt het werk net als Egyptische kunst uit de oudheid niet om driedimensionaliteit na te bootsen); de clown zou, met zijn palet en de inspiratie die uit zijn hoofd vloeit, de moderne kunstenaar kunnen zijn – voor de kunstgeschiedenis even zwaar en belangrijk als een Egyptische kunstenaar. De weegschaal zou volgens liefhebbers van het werk van Vermeer een onmiskenbare verwijzing zijn naar diens werk ‘De Goudweegster'; de maan een verwijzing naar de talloze nachtscènes die de westerse kunstgeschiedenis rijk is sinds Giotto's ‘Bewening van Christus' in de vroege veertiende eeuw. Geleuter? Jazeker! Graag hoor ik ook jullie geleuter over de art van Stasis